یکی از قسمت های اساسی در نرم افزار حسابداری ، تعریف کدینگ حسابداری است. عنوان دیگر کدینگ حسابداری ، سرفصل های حسابداری نام دارد. کدینگ حسابداری پایه و اساس گزارشگری مالی است و معمولا نرم افزار های حسابداری روی کدینگ حسابداری متنور زیادی می دهند.

تعداد سطوح کدینگ حسابداری در نرم افزار حسابداری ، یک پارامتر مهم و اساسی محسوب می شود. مثلا برخی نرم افزارهای حسابداری سه سطحی و برخی دیگر چهار سطحی و به همین صورت در برخی دیگر 6 سطحی و 7 سطحی و ... هستند. اما تعداد سطوح کدینگ حسابداری به چه معناست.

ما در اینجا نرم افزار حسابداری همکاران سیستم و نرم افزار حسابداری باتیس را بررسی می کنیم که هر دو 6 سطحی هستند. این دو نرم افزار دارای سه سطح گروه و کل و معین هستند و سه سطح تفضیل شناور هم دارند.

اولین سطح کد حساب گروه حساب است. در سطح گروه ، سرفصل های حسابداری به 9 گروه تقسیم می شوند.:

گروه دارائیهای جاری

گروه دارائیهای بلند مدت

گروه بدهیهای جاری

گروه بدهیهای بلند مدت

گروه سرمایه و حقوق صاحبان سهام

گروه درآمد ها

گروه هزینه ها

گروه بهای تمام شده

گروه حسابهای انتظامی و کنترلی

در فیلم های آموزشی که در قسمت دانلودها در سایت قرار گرفته است درباره کدینگ حسابداری توضیح کاملی آمده است. برای دانلود این فیلم ها می توانید از لینک زیر به قسمت دانلود ها بروید.

دانلود فیلم های آموزش نرم افزار حسابداری

گروه دارائیهای جاری را می توان در سطح کل به سه قسمت موجودی نقد و بانک - حسابهای دریافتنی - اسناد دریافتنی تقسیم بندی کرد.

گروه بدهیهای جاری را نیز می توان در سطح کل به حسابهای پرداختنی - اسناد پرداختنی و .. تقسیم بندی کرد.

اما سه سطح بعدی حسابداری در نرم افزار حسابداری باتیس ، همان سه سطح تفضیلی شناور هستند. سطح چهارم که همان تفضیلی ها هستند و سطح پنجم که می توان به عنوان مرکز هزینه در نظر گرفت و سطح ششم که می توان به عنوان پروژه در نظر گرفت.

برای توضیحات تکمیلی و تعریف کدینگ حسابداری در نرم افزارهای حسابداری به فیلم آموزش کدینگ حسابداری که توسط استاد محمدی در وب سایت آموزش آنلاین ارگس قرار گرفته است مراجعه نمایید.

اصول کدینگ حسابداری

اکنون نرم افزار حسابداری در همه شرکت ها وجود دارد. یک زمانی بیل گیتس رئیس شرکت مایکروسافت می گفت "کاری می کند که روی هر میز یک کامپیوتر شخصی موجود باشد" . امروز رویای وی به حقیقت پیوسته است. برای نرم افزار حسابداری هم همین اتفاق افتاده است و تقریبا بر روی تمام کامپیوترهای شخصی ، نرم افزار حسابداری نصب است. 

اما چه معیارهایی برای خرید نرم افزار حسابداری باید مئ نظر داشت؟ مسلم است که هر شرکتی برای حساب و کتاب مالی خود دارای یک سری نیازهای عمومی است مانند ثبت سند حسابداری، دریافت و پرداخت وجه، عملیات چک ، انبارداری، فروش و CRM و .... ولی علاوه بر این نیازهای عمومی ، شرکت ها ممکن است دارای نیازهای خاص صنفی هم باشند. مثلا یک شرکت که در صنف چاپ است را با یک شرکت که در صنف مبل است مقایسه کنید. نیازهای خاص این دو نوع صنف کاملا با هم متفاوت است.

بنابراین کاملا منطقی است که باید هر شرکتی متناسب با نیازهای عمومی و خاص خود اقدام به خرید نرم افزار حسابداری نماید. در حال حاضر نرم افزار های حسابداری به صورتی طراحی و پیاده سازی شده اند که کاربر برای کار با آنها نیاز چندانی به دانستن علم حسابداری ندارد. اینگونه نرم افزارها برای ثبت سند حسابداری از عملیات مربوطه مانند فاکتور فروش ، فاکتور خرید و ... استفاده می کنند.

هر نرم افزار حسابداری دارای زیرسیستم‌هایی از قبیل ، حسابداری مالی، خزانه داری، انبار، فروش، حقوق و دستمزد، مدیریت ارتباط با مشتری، دبیرخانه و اتوماسیون اداری و تولید و صنعتی و ... است. لازم است که بدانید برای کار خود نیاز به کدام یک از این زیر سیستم‌ها دارید و همچنین امکانات هر کدام چه باشد.

اگر شما یک شرکت بازرگانی هستید که به کار خرید و فروش کالا مشغول هستید حداقل به چهار نرم افزار حسابداری مالی ، نرم افزار خزانه داری ، نرم افزار انبار و حسابداری انبار و در نهایت نرم افزار فروش و پخش نیاز دارید. نرم افزار های مدیریت ارتباط با مشتری CRM و نرم افزار حقوق و دستمزد هم می تواند برای شما مفید باشد.

اگر یک شرکت صنعتی و تولید کننده هستید علاوه بر نرم افزارهای بالا ، نرم افزار تولید و بهای تمام شده نیز برای کار شما مفید است.

علاوه بر موارد بالا معیارهای زیر را می توان در خرید نرم افزار حسابداری مد نظر قرار داد:

1- برای خرید نرم‌افزار با دیگران مشورت کنید.

بهترین افردای که می توانید با آنها مشورت کنید ، همکاران و هم صنفی های خودتان است. اگر کسب و کار شما پخش لوازم آرایشی و بهداشتی است ، از شرکت های پخش لوازم آرایشی و بهداشتی بپرسید که از چه نرم افزارهایی استفاده می کنند.  آیا نرم افزار حسابداری مورد استفاده آنها رضایت آنها را جلب کرده است. 

2- از قسمت های مختلف سازمان خود سوال کنید.
حتما در هنگام تهیه نرم افزار حسابداری با همکاران بخش های مختلف شرکت خودتان هماهنگ باشید. نرم افزار حسابداری که فقط جوابگوی بخشی از شرکت شما باشد و سایر بخش های ضعیف باشد برای سازمان شما مناسب نیست. بعدا ممکن است که بخش هاب مختلف شرکت ، اقدام به خرید نرم افزار خاص خود نمایند و شما چندین نرم افزار مختلف در بخش های شرکت خود داشته باشید که باعث ایجاد آشفتگی در اطلاعات و سپس کسب و کارتان خواهد شد.

3- از شرکتی خرید کنید که مشتریانی در صنف شما داشته اند.

از شرکتی که می خواهید نرم افزار بخرید بخواهید که حداقل 2 شرکت که کارشان با شما یکسان است را به عنوان مشتری راضی معرفی نمایند. با آن دو شرکت تماس بگیرید و درباره نرم افزار مربوطه از آنها سوال نمایید.

4- قبل از خرید نرم افزار نیازهای خاص خود را به شرکت اطلاع دهید.

قبل از خرید نرم افزار حسابداری ، بررسی کنید که نرم‌افزار قابلیت به روزرسانی و افزودن امکانات جدید خاص شما را داشته باشد. این نیازها را لیست کنید و قبل از خرید نرم افزار یه شرکت تولید کننده نرم افزار ارائه دهید و از وی بخواهید که مدت زمان و هزینه انجام این موارد خاص را به شما اطلاع دهد و اگر مناسب بود در متن قرارداد بیاورد. در ضمن پرداخت مبلغ قرارداد یا بخشی از آنرا منوط به انجام این امور قرار دهید.

5- نرم افزار حسابداری قابلیت خروجی اکسل را داشته باشد.

نرم‌افزار حسابداری که انتخاب می کنید باید خروجی اکسل داشته باشد و تمام گزارشات را بتواند در فایل اکسل به شما تحویل دهد. در ضمن نباید نسبت به نسخه آفیس شما محدودیتی داشته باشد. برخی نرم افزارها با یک نسخه آفیس کار می کنند ولی با نسخه های دیگر سازگاری ندارند.

6- نرم افزار حسابداری نباید محدودیتی در نصب روی سیستم عامل داشته باشد.

منظورم سیستم عامل ویندوز است. نرم افزار باید روی سیستم عامل های ویندوز که اکنون در بازار وجود دارند و بعدا خواهند آمد نصب و راه اندازی شود. اطمینان حاصل نمایید و همچنین در قرارداد لحاظ کنید که نرم افزار باید روی سیستم عامل های Xp و 7 و 10 و بالاتر که بعدا خواهد آمد نصب شود. در صورتی که نرم افزار حسابداری تحت وب می خرید باید روی اکثر مرورگرهای جدید به راحتی کار کند و محدودتی نداشته باشد.

7- سطوح دسترسی در نرم افزار حسابداری را جدی بگیرید

مسلما کلیه کارمندان شما به یک میزان اجازه دسترسی به ثبت و رویت اطلاعات را ندارند. کارمند جزء واحد حسابداری نباید به اندازه مدیر مالی خود به اسناد ثبت شده و گزارشات مالی دسترسی داشته باشد. همینطور یک فروشنده ساده به اندازه مدیر فروش خود. لذا به دنبال نرم‌افزاری باشید که بتواند دسترسی کاربران مختلف را به فرم‌ها و امکانات نرم افزار محدود کند.

هر حسابدار باید در ثبت های حسابداری خود از اصول حسابداری پیروی کند وگرنه گزارشات ارائه شده توسط وی ، مورد قبول سایر افراد این رشته واقع نمی شود. علاوه بر این وزارت دارایی نیز صورتهای مالی را که بر اساس این اصول ارائه شوند قبول می کند. در صورتی که در گزارشگیری حسابداری از یک اصول پذیرفته شده و مورد قبول همه استفاده نشود ، قابلیت مقایسه نخواهد داشت. این موارد را بنده در فیلم های آموزش حسابداری که در سایت برای دانلود قرار داده ام به تفصیل شرح داده ام. علاقمندان می توانند برای دانلود فایلهای آموزشی مذکور به آدرس زیر مراجعه نمایند. این فیلم آموزشی در 24 جلسه تهیه شده است که هم حسابداری و هم نرم افزار حسابداری باتیس را آموزش می دهد.

دانلود فیلم آموزشی حسابداری و نرم افزار حسابداری باتیس

اولین اصل از اصول حسابداری که در اینجا بحث می کنیم اصل بهای تمام شده تاریخی می باشد. طبق این اصل :

"بها مبادلات حسابداری در تاریخ وقوع به بهای تمام‎شده در دفاتر ثبت می‌گردند"

 منظور از بهای تمام‎شده هر دارایی ارزش مبادله‌ای نقدی آن در تاریخ تحصیل است. این اصل به زبان ساده می گوید بهای تمام شده هر دارایی اعم از کالا و دارایی ثابت برابر مبلغی است که ما برای آن کالا قرار است به صورت نقدی پرداخت کنیم باضافه تمام هزینه هایی که برای ورود آن کالا یا دارایی به انبار پرداخت‌ می کنیم. سایر هزینه های مالی به علت پرداخت اقساطی و ... جزء بهای تمام شده آن کالا به حساب نمی آید.

مثال 1 :  یک میز را به مبلغ 100 هزار تومان خریداری می کنیم. 10 هزار تومان هم تخفیف می گیریم. پس تا اینجا بهای تمام شده این کالا یا دارایی برای ما 90 هزار تومان شده است. حالا فرض کنیم که 5 هزار تومان هزینه باربری می دهیم تا این میز را به محل کار یا انبار برسانیم، در اینجا بهای تمام شده این میز برای ما 95 هزار تومان می شود.

حالا اگر با فروشنده به توافق برسیم که این 95 هزار تومان را به صورت دو قسط از ما بگیرد و درصدی سود روی آن با ما حساب کند، مثلا دو قسط 50 هزار تومان از ما بگیرد ، بهای تمام شده آن میز همان 95 هزار تومان است و 5 هزار تومان باقیمانده باید به عنوان هزینه مالی در دفاتر و یا نرم افزار حسابداریثبت شود.

این اصل حسابداری در عین امتیازات زیادی که دارد دارای معایبی نیز هست که یکی از آن معایب این استکه در کشورهایی که دارای تورم شدید هستند ، ارزش دارایی ها در صورتهای مالی به درستی منعکس نمی شود. مثلا این میز بعد از یکسال ممکن است که 200 هزارتومان ارزش داشته باشد ولی ما علاوه بر اینکه آنرا 95 هزار تومان ثبت کرده ایم ، استهلاک هم برای آن محاسبه می کنیم و ارزش دفتری آن کمتر از 95 هزارتومان است.

از مزایای این اصل می توان گفت که بهای تمام شده، بر تخمین و ارزیابی مبتنی نبوده بلکه واقعی، قابل اندازه‌گیری و قابل اتکاء است.

اصل دوم که در اینجا در مورد آن بحث می کنیم ، اصل تحقق درآمد است. این اصل را بنده در فیلم های آموزشی به صورت کامل توضیح داده ام. ولی در اینجا به صورت مختصر آنرا توضیح می دهم. در این اصل بحث بر سر این است که چه زمانی باید درآمد شناسایی و در دفاتر و نرم افزار حسابداری ثبت گردد. طبق این اصل، و همچنین طبق استاندارد شماره 3 ، زمان شناسایی درآمد و ثبت آن در دفاتر و نرم افزار حسابداری زمانی است که که دو شرط زیر برقرار باشد:

اول اینکه مبادله یا داد و ستدی صورت گرفته باشد و دوم اینکه فرایند کسب سود کامل شده باشد.

(به زبان ساده ، زمانی باید در دفاتر و یا نرم افزار حسابداری سند درآمد ثبت شود که کالا به مشتری تحویل داده شده باشد)

تکمیل فرایند کسب سود شامل تکمیل فروش یا انجام خدمت، انتقال مالکیت از فروشنده به خریدار، دریافت وجه نقد یا اطمینان از دریافت وجه نقد در آینده است.

طبق اصل تحقق درآمد، درآمد ناشی از فروش کالا باید در زمان فروش و مطابق «روش فروش» شناسایی گردد. طبق اصل تحقق درآمد، درآمد ناشی از خدمات بر اساس میزان انجام خدمات شناسایی می‌گردد. مطابق اصل تحقق درآمد، مبالغ پیش دریافت مشتریان نباید به عنوان درآمد دوره محسوب گردد. زیرا فرایند کسب سود در مورد این مبادله هنوز تکمیل نشده است.

مثال : یک نفر به مغازه ما مراجعه می کند و می خواهد یک ماشین حساب از ما بخرد. چند حالت ممکن است پیش بیاید.

اول اینکه ما ماشین حساب در مغازه موجود داریم و یک ماشین حساب به مشتری می دهیم در این لحظه درآمد محقق شده و باید در دفاتر و نرم افزار حسابداری سند فروش ماشین حساب ثبت گردد.

دوم اینکه ما ماشین حساب نداریم و به مشتری می گوییم که فردا برای دریافت ماشین حساب مراجعه کند. در این لحظه مشتری مبلغی به عنوان پیش پرداخت به ما می دهد. در این حالت درآمد محقق نشده است و ما نباید سند فروش در دفاتر و نرم افزار حسابداری ثبت کنیم.

برای توضیحات تکمیلی به فیلم های آموزش حسابداری بنده مراجعه نمایید.

اصل تطابق (هم‎زمانی)

بر اساس اصل هم‎زمانی، هزینه‌های انجام‎شده برای ایجاد درآمد باید به حساب دوره‌ای که درآمد در آن تحصیل شده است منظور شود. به عبارت دیگر، سود هر دوره تفاوت بین درآمدهای تحصیل شده و هزینه‌های تحمل شده برای کسب درآمد همان دوره است. مطابق این اصل، بسیاری از هزینه‌های انجام شده در دوره جاری، به دلیل داشتن منافع آتی به عنوان دارایی در دفاتر و صورتهای مالی ثبت و گزارش می‌شوند.

اصل افشاء کامل

اصل افشاء ایجاب می‌کند که کلیه رویدادها و وقایع مالی با اهمیت مربوط به واحد تجاری به طور مناسب و کامل افشاء گردد. این اصل که بر کلیه جوانب گزارشگری مالی تأثیر دارد، واحد تجاری را ملزم به تهیه اطلاعات مورد نیاز برای بستانکاران و اعتبار دهندگان می‌نماید. این اطلاعات می‌تواند در متن صورتهای مالی یا در یاداشت‌های همراه این صورتها، افشاء گردند.